Alle belangrijke financiële begrippen uitgelegd voor ondernemers en financiële professionals

Het financiële vakjargon lijkt soms een taal op zich — en zonder die taal te beheersen, wordt het lastig om gefundeerde beslissingen te nemen, klanten goed te adviseren of rapportages te doorgronden.

Begrijpen wat een balans vertelt, hoe een kasstroomoverzicht in elkaar zit of wat een begroting werkelijk laat zien, is essentieel voor wie inzicht wil krijgen in de financiële gezondheid van een organisatie.

Voor wie is deze begrippenlijst bedoeld, hoe gebruik je deze in de praktijk

• Startende accountants en assistent-accountants
  Bijvoorbeeld stagiairs of net afgestudeerden die nog niet volledig vertrouwd zijn met de praktische toepassing van de begrippen.

• Accountants die klanten begeleiden zonder financiële achtergrond
  Zij kunnen de begrippenlijst gebruiken als hulpmiddel om complexe termen op een begrijpelijke manier uit te leggen aan klanten.

• Accountantskantoren die intern opleiden
  Bijvoorbeeld voor onboarding van nieuwe medewerkers of als naslagwerk binnen een kennisbank.

• Ondernemers
  Die hun eigen cijfers beter willen begrijpen om betere strategische keuzes te maken en hun accountant of adviseur gerichter vragen te kunnen stellen.

• Junior finance-medewerkers
  Die nog niet vertrouwd zijn met alle vaktermen, maar wél verantwoordelijk zijn voor het opstellen of interpreteren van financiële rapportages.

• Commerciële professionals (zoals accountmanagers of business developers)
  Die steeds vaker moeten sturen op financiële KPI’s, maar niet altijd de achtergrond of opleiding hebben in finance.

• Iedereen die werkt met rapportages, dashboards of financiële data
  Denk aan projectleiders, beleidsmedewerkers of controllers-in-opleiding die de vertaalslag moeten maken van cijfers naar actie.

2. Balans

Een balans is een momentopname van de financiële situatie van een organisatie. Het laat zien wat een bedrijf bezit (activa), hoe die bezittingen zijn gefinancierd (passiva), en welk deel daarvan van de eigenaar is.

De balans bestaat uit twee zijden: links staan de activa, zoals gebouwen, voorraden en geld op de bank. Rechts staan het eigen vermogen en de schulden (vreemd vermogen). De balans is altijd in evenwicht: de bezittingen zijn gefinancierd met eigen en vreemd vermogen.

Het is een essentieel overzicht voor inzicht in de gezondheid en stabiliteit van een bedrijf op een specifiek moment.

4. Kasstroomoverzicht - Cashflow

Een kasstroomoverzicht, ook wel cashflow genoemd, laat zien hoe geld binnenkomt en uitgaat binnen een organisatie gedurende een bepaalde periode. Het geeft inzicht in de daadwerkelijke beweging van contanten, los van boekhoudkundige winst of verlies.

Het overzicht is verdeeld in drie onderdelen: operationele kasstromen (geld uit dagelijkse bedrijfsactiviteiten), investeringskasstromen (geld dat wordt uitgegeven aan of ontvangen uit investeringen) en financieringskasstromen (geldstromen vanuit leningen, aandelen of aflossingen).

Door een kasstroomoverzicht te analyseren, begrijp je of een bedrijf genoeg liquide middelen heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen en hoe het financieel gezond blijft.

6. Vreemd vermogen

Is het geld dat een bedrijf heeft geleend van externe partijen, zoals banken, leveranciers of investeerders, en dat op een later moment moet worden terugbetaald. Het staat tegenover het eigen vermogen, dat afkomstig is van de eigenaren.

Dit vermogen kan bestaan uit leningen, kredieten, of uitgestelde betalingen. Het gebruik van vreemd of geleend vermogen helpt bedrijven om te investeren zonder direct al het eigen geld in te zetten. Wel brengt het rentekosten en terugbetalingsverplichtingen met zich mee.

Goed inzicht in vreemd, geleend vermogen is belangrijk om de financiële gezondheid en risico’s van een onderneming te beoordelen.

7. Financiële ratio's

Financiële ratio’s zijn verhoudingsgetallen die inzicht geven in de financiële gezondheid van een bedrijf. Ze vergelijken verschillende onderdelen van de jaarrekening, zoals winst, schulden en vermogen, om prestaties en risico’s te beoordelen.

Bijvoorbeeld: de liquiditeitsratio toont of een bedrijf zijn kortlopende schulden kan betalen, en de rendabiliteitsratio geeft aan hoe winstgevend een onderneming is.

Ratio’s helpen ondernemers, investeerders en managers om snel en objectief te zien hoe een bedrijf ervoor staat, beslissingen te nemen en prestaties te vergelijken met concurrenten of eerdere periodes. Ze vormen zo een essentieel instrument voor financiële analyse.

9. Solvabiliteit

Solvabiliteit is een financiële maatstaf die aangeeft in hoeverre een bedrijf in staat is om aan zijn langlopende verplichtingen te voldoen. Het toont de verhouding tussen het eigen(aars) vermogen en het totaal vermogen van een onderneming.

Een hoge solvabiliteit betekent dat een bedrijf voldoende eigen vermogen heeft om schulden af te betalen, wat duidt op financiële gezondheid en stabiliteit. Dit geeft vertrouwen aan investeerders en kredietverleners. Een lage solvabiliteit kan wijzen op een grotere afhankelijkheid van vreemd, geleend vermogen en een hoger risico op betalingsproblemen.

Kortom: solvabiliteit meet hoe ‘solide’ en financieel stabiel een bedrijf is op de lange termijn.

10. Rentabiliteit

Rentabiliteit geeft aan hoe winstgevend een bedrijf is in verhouding tot het geïnvesteerde vermogen. Het laat zien hoeveel winst er wordt gemaakt met het geld dat in de onderneming zit, bijvoorbeeld eigen vermogen of totaal vermogen.

Rentabiliteit wordt vaak uitgedrukt als een percentage, dat bepaalt of een investering of bedrijf rendabel is. Een hogere rentabiliteit betekent dat het bedrijf efficiënter werkt en meer winst genereert uit het beschikbare kapitaal.

Het is een belangrijke maatstaf voor ondernemers en investeerders om de financiële gezondheid en prestaties van een organisatie te beoordelen.

12. Exploitatiebegroting

Een exploitatiebegroting is een overzicht van alle verwachte inkomsten en kosten van een organisatie over een bepaalde periode, meestal een jaar. Het geeft inzicht in de winstgevendheid door de opbrengsten, zoals omzet, af te zetten tegen de bedrijfskosten, zoals huur, salarissen en inkoop.

Met deze begroting kunnen ondernemers en managers voorspellen of het bedrijf winst zal maken of verlies zal lijden. Het is een belangrijk hulpmiddel bij het plannen, sturen en beoordelen van de financiële prestaties.

Zo helpt een exploitatiebegroting om bewuste keuzes te maken en financiële risico’s te beperken.

15. Financiële forecast

Een financiële prognose en een forecast lijken op elkaar, maar verschillen subtiel in benadering en gebruik. Een prognose is vaak een eenmalige, onderbouwde inschatting van de financiële toekomst, gebaseerd op huidige gegevens en verwachtingen. Denk aan een jaarprognose voor omzet of winst.

Een forecast daarentegen is dynamischer: het wordt regelmatig bijgesteld op basis van actuele cijfers, trends en veranderingen.

Forecasting is dus een continu proces, terwijl een prognose vaker statisch en beleidsgericht is.

17. Vlottende Passiva en Activa

Vlottende activa zijn bezittingen van een bedrijf die binnen één jaar in geld kunnen worden omgezet, zoals voorraden, debiteuren (openstaande facturen) en kasgeld. Ze geven aan hoeveel liquide middelen of snel om te zetten waarde het bedrijf heeft voor de korte termijn.

Vlottende passiva zijn de schulden en verplichtingen die een bedrijf binnen één jaar moet betalen, zoals crediteuren (openstaande rekeningen), kortlopende leningen en overige kortlopende verplichtingen.

Samen laten vlottende activa en passiva zien of een bedrijf op korte termijn financieel gezond is en of het aan zijn directe verplichtingen kan voldoen.

18. Vaste Passiva en Activa

Vaste Activa zijn bezittingen die een bedrijf langere tijd gebruikt, zoals gebouwen, machines of voertuigen. Ze zijn niet bedoeld om snel te verkopen, maar ondersteunen de bedrijfsvoering op de lange termijn.

Vaste Passiva zijn de langlopende schulden en verplichtingen die een bedrijf heeft om die vaste activa te financieren. Denk aan leningen of hypotheken met een looptijd van meer dan één jaar.

Samen vormen vaste activa en vaste passiva de duurzame basis van een onderneming: activa tonen wat het bedrijf bezit, passiva geven aan hoe dat gefinancierd is. Begrip hiervan is belangrijk om de financiële gezondheid te beoordelen.

19. KPI of Key Performance Indicator

Een KPI (Key Performance Indicator) is een meetbare prestatiewaarde die aangeeft hoe goed een organisatie, team of project presteert ten opzichte van haar doelstellingen.

KPI’s helpen om voortgang te volgen en succes te meten. Bijvoorbeeld: omzetgroei, klanttevredenheid of het aantal nieuwe klanten. Door KPI’s regelmatig te monitoren, kunnen bedrijven snel bijsturen waar nodig en betere beslissingen nemen. Ze maken complexe prestaties inzichtelijk en tastbaar.

KPI’s zijn dus onmisbare stuurinstrumenten om focus te houden op wat echt belangrijk is voor het behalen van strategische en operationele doelen.

20. Kengetallen

Kengetallen zijn cijfers die een samenvatting geven van de financiële gezondheid en prestaties van een bedrijf. Ze worden berekend op basis van gegevens uit de jaarrekening, zoals winst, omzet, schulden en vermogen.

Voorbeelden zijn de solvabiliteitsratio (hoe gezond de financiële basis is), rentabiliteit (hoe winstgevend het bedrijf is) en liquiditeit (hoe goed het bedrijf aan kortlopende verplichtingen kan voldoen).

Kengetallen helpen ondernemers, managers en financiers om snel inzicht te krijgen, prestaties te vergelijken en betere beslissingen te nemen. Ze maken complexe financiële informatie overzichtelijk en begrijpelijk.

22. Current ratio en Quick ratio

De current ratio meet of een bedrijf zijn kortlopende schulden kan betalen met zijn vlottende activa (zoals voorraden, debiteuren en liquide middelen). De formule is: vlottende activa ÷ kort vreemd vermogen. Een ratio boven 1 betekent meestal dat het bedrijf voldoende middelen heeft om op korte termijn aan verplichtingen te voldoen.

De quick ratio is een strengere versie, waarbij voorraden buiten beschouwing worden gelaten. De formule is: (vlottende activa – voorraden) ÷ kort vreemd vermogen. Dit geeft een realistischer beeld van de directe liquiditeit.

Beide ratio’s helpen om de financiële gezondheid en betalingscapaciteit van een bedrijf te beoordelen.

23. Werkkapitaal

Werkkapitaal is het geld dat een bedrijf nodig heeft om de dagelijkse bedrijfsactiviteiten te financieren. Het is het verschil tussen de vlottende activa (zoals voorraden, debiteuren en liquide middelen) en de kortlopende schulden (zoals crediteuren en kortlopende leningen).

Een positief werkkapitaal betekent dat het bedrijf genoeg middelen heeft om aan zijn korte-termijnverplichtingen te voldoen en soepel te blijven draaien. Is het werkkapitaal negatief, dan kan dat wijzen op betalingsproblemen of een gebrek aan liquiditeit.

Werkkapitaal is dus een belangrijke maatstaf voor de financiële gezondheid en operationele continuïteit van een onderneming.

25. SBR deponeren

SBR deponeren betekent het elektronisch aanleveren van financiële rapportages bij de overheid volgens de Standaard Business Reporting (SBR)-norm. Dit is een uniforme en gestandaardiseerde manier om jaarrekeningen, belastingaangiften en andere financiële documenten veilig en efficiënt te versturen.

SBR zorgt ervoor dat gegevens één keer worden aangeleverd en daarna automatisch worden verwerkt door verschillende instanties, zoals de Kamer van Koophandel en de Belastingdienst. Dit vermindert fouten en administratieve lasten.

Voor accountants en ondernemers betekent SBR deponeren een snellere, betrouwbaardere en makkelijker manier om aan hun wettelijke rapportageverplichtingen te voldoen.

27. Fiscale export module

Een fiscale exportmodule is een tool binnen financiële software waarmee je de jaarrekening aan het einde van het boekjaar eenvoudig kunt exporteren in een formaat dat voldoet aan fiscale eisen. Dit maakt het mogelijk om de financiële gegevens snel en correct aan te leveren bij de belastingdienst of accountant.

De module zorgt ervoor dat alle verplichte cijfers, zoals winst- en verliesrekening, balans en toelichtingen, op de juiste manier worden geëxporteerd volgens de geldende fiscale regels.

Dit bespaart tijd, voorkomt fouten en ondersteunt een correcte fiscale rapportage van het bedrijf.

30. Financiële rapportagesoftware

Financiële rapportagesoftware is een digitale tool die bedrijven helpt bij het verzamelen, verwerken en presenteren van financiële gegevens. Hiermee kunnen gebruikers snel en nauwkeurig rapportages maken, zoals winst- en verliesrekeningen, balansen en kasstroomoverzichten.

De software automatiseert berekeningen en visualiseert data vaak in grafieken en dashboards, wat het inzicht vergroot. Dit versnelt besluitvorming en verbetert de communicatie met stakeholders zoals management, accountants en investeerders.

Financiële rapportagesoftware is essentieel voor het monitoren van de financiële gezondheid en het voldoen aan wettelijke rapportageverplichtingen, waardoor organisaties beter kunnen sturen op prestaties en risico’s.

Waarom Speedbooks werkt met duidelijke begrippen

Bij Speedbooks geloven we dat financiële informatie pas echt waardevol is als iedereen die begrijpt. In onze dashboards, KPI-overzichten en rapportages gebruiken we daarom altijd heldere, eenduidige begrippen.

Wanneer gebruikers begrijpen wat een KPI of financiële term betekent, kunnen ze sneller en beter beslissingen nemen.

Geen overbodig jargon, maar termen die direct duidelijk maken wat er speelt.

Lees meer >>